» Kaplumbağalar...

» Kaplumbağalar...

Kaplumbağalar; yaşadıkları ortama göre "Kara, Tatlı su, Deniz Kaplumbağaları" olmak üzere üç ana gruba ayrılır...

- Morfolojileri -

Kaplumbağaların çenelerinde diş yoktur, dillerini dışarı çıkaramazlar. Gözler parlak ve göz kapakları gelişmiştir. Kulak kepçeleri bulunmamaktadır. Kara kaplumbağalarının ayaklarında beş parmak bulunmaktadır. Tatlı su kaplumbağalarında parmaklar arasında yarım perde bulunmaktadır, kabukları biraz daha küçülmüş ve uzamış, yüzmeye uygun bir hal almıştır. Deniz kaplumbağalarında ise ayaklarda yüzmek için palet benzeri yapılar oluşmuştur, kabukları ise kayık gibidir.

- Fizyolojileri -

Kaplumbağalar ortalama 60 yıl yaşamaktadırlar. Testusdo radiata 189 yıl yaşamaktadır. Küçük kaplumbağalarda cinsiyet ayrımı yapılamaz.genel olarak erkeklerle dişileri ayıran en önemli özellikler; Erkeklerde kuyruk dişilere oranla daha uzun ve kalındır. Karın altı kabuğu erkeklerde daha kuvvetli ve içe doğru çöküktür. Erkeklerde ön bacak tırnaklarından bir tanesi dişiyi çiftleşme anında kavrayabilmek için daha uzundur. Hayvanat bahçesi gibi yerlerde erken dönemlerde cinsiyet tayini, kandaki Östrojen ve Testesteron hormonları seviyelerine bakılarak yapılır. Avrupa kaplumbağalarında puberte (cinsel olgunluk)10-12 yaşlarında başlar.

Yumurtayla üreyen bu hayvanların yumurta şekil ve sayıları, yumurtadan yavrunun çıkma süreleri değişikliler göstermektedir. Yumurtadan yavru çıkma süreleri 2-3 ay sürmektedir. Çiftleşme zamanları tropik ve subtropik iklim koşullarına göre değişiklik göstermektedir. Ayrıca dış ortam koşulları da bu olayı etkilemektedir. Genelde kaplumbağalar nisan ayının başından, mayıs ayının sonuna kadar çiftleşirler. Bu dönemde günlerin uzun olması ve güneş ışığının fazlalığı önemli rol oynamaktadır. Ultraviyole ışığın kaplumbağaların yaşamında önemli bir rolü vardır. Dişiler çiftleştikten sonra spermi 4 yıl gibi bir süre saklayabilirler. Kaplumbağaların yaşamında ısınında çok önemli etkileri vardır. Poikilotermik (vücut ısıları çevre sıcaklığı ile değişir) hayvanlardır. Vücut sıcaklıkları çevre sıcaklığının 0.1-0.2 derece altındadır. Kaplumbağaların sindirim enzimlerinin aktiviteleri 20-22 derecenin altında azalmaktadır. Sindirim işlemi yüksek ısıda hızlanmaktadır. Solunum sırasında akciğerlere hava alınması, omuz kaslarının gerilmesi ile göğüs içi hacim genişler daha sonra iç organların basıncı ile hava dışarı atılır. Kaplumbağaların yürümedikleri zaman omuz ve ayaklarının oynaması soluk alma işlemi ile ilgilidir. Su kaplumbağalarının diğer organları da (deri gibi) bir ölçüde solunuma katılır.

Kaplumbağaların koku alma organları iyi gelişmiştir. Dişilerin ve yiyeceklerin kokusunu iyi alırlar. Görme iyi gelişmiştir, gözleri çok keskindir, uzaktaki gıdaları iyi görürler, özellikle sari rengi iyi algılarlar. Sarı renkli kaplan dişi çiçeğini çok severler. İşitme pek gelişmemiştir, zaman zaman zor işitirler, kulak kepçeleri yoktur deri kulaklarını örter, kulak zarı derinin hemen altındadır.

- Kış uykusu -

Kaplumbağaların Ekim ayından itibaren havaların soğuması ve yiyeceklerin azalması nedeniyle aktivitelerinin azaldığı görülmektedir. Doğanın bu değişiminden kendini koruyabilmek için, bütün metabolik faaliyetlerini en aza indiren kaplumbağalar uyku haline geçerler. Kalp atışlarında ve solunumlarında yavaşlama olur. Normal doğa koşullarında kaplumbağalar Ekim-Mart aylarında kış uykusuna yatarlar. Çin tatlı su kaplumbağaları gibi bazı türlerin kış uykusuna yatmadıkları da görülebilir. Tatlı su kaplumbağaları ev ortamında doğadan uzaklaştıklarından dolayı bazı dengesizlikler göstermektedir. Bunun nedeni ev ortamının ideal ısıya sahip olmaması ve ultraviyole ışıktan yoksun olmasıdır.

Kaplumbağalar akvaryumlarının köşelerine girmeye çalışırlar ve mevsimde bize kış uykusu zamanının geldiğini hatırlatırlar. Bu durumda aşağıdaki koşullar dikkate alınmalıdır;

1.Kaplumbağanın bağırsaklarını boşaltmaya gerek yoktur, yavaş yavaş yemleri azaltılır

2.Filtre ve havalandırmanın çalışır olması gerekir

3.Mevsim ve hareket azlığında kaplumbağanın özel kış uykusu akvaryumuna alınması idealdir. Bu akvaryumlar 4-12 derece su sıcaklığına sahip olmalıdır, su sıcaklığının 12 derecenin üstüne çıkmamasına dikkat edilmelidir.

Kara kaplumbağaları da bunlara benzer davranışlar gösterdiğinden, bu hayvanları da içerisi yaprak ve torf ile dolu kutulara alıp evin karanlık bir yerinde 0-10 derecelik bir ısıda tutmak gerekir.

Bu gibi doğayı iyi taklit edemediğimiz taktirde, fizyolojik dengelerini bozarak hayvanların ölümüne sebep olabiliriz. Kaplumbağaların kış uykusuna yattığını bilmeyen birçok insan, onların öldüğünü sanarak toprağa gömmektedirler, bilgi eksikliğine bağlı olarak istemeyerek onların ölümüne sebep olmaktadırlar. Kış uykusundan uyandırma: Dört ayı aşan bir süre su içinde uyuyan kaplumbağalar, 22 derecelik oda ısısına alınırlar. Isı ve ışık sabit tutularak, bir haftalık bir süre sonunda kaplumbağaların kış uykusundan çıkmaları sağlanır. Kış uykusundan önce ve sonra hayvanı tartmakta yarar vardır. uykudan çıktıktan sonra beslenme buna göre düzenlenir. Bazı kaplumbağaların kabızlık sorunu olabilir, bu durumda bağırsak içeriğini yumuşatmak için hayvanları 30 derecelik su banyosunda tutmak yararlı olabilir.

- Bakım -

Genellikle kara kaplumbağaları tarlalarda, toprağın yumuşak olduğu yerlerde, böğürtlenlerin diplerinde, üzüm bağlarında yaşarlar. Su kaplumbağaları ise tatlı su gölleri, dereler ve onların kıyılarında yaşamaktadırlar. Deniz kaplumbağaları da sıcak denizlerde yaşamaktadırlar. Bu hayvanlar yumurtlama ve çiftleşme zamanı yer değiştirmektedirler. Caretta caretta'ların yumurtlamak için Akdeniz kıyılarına gelmeleri hepimizin bildiği bir örnektir.

Evlerde bakım: Yaşadığı ortamdan uzaklaştırılan hayvanların sağlıklı olmaları, evdeki bakım yerlerinin doğaya çok benzer olmalarına bağlıdır. Genelde tatlı su kaplumbağaları bir cam kap veya akvaryumlarda bakılmaktadır. Bu ortamlar yetersizdir. Suların çabuk kirlenmesi gibi etkilerden dolayı hayvanların sağlıkları bozulmaktadır. İdeal bir akvaryum ısıtmalı, hava ve su temizleme filtreli, ultraviyole lambalı ve ayrıca aydınlatma lambası olacak şekilde hazırlanmalıdır. Kara kaplumbağaları içinde terarium olarak isimlendirilen yerlerde bakılmalıdır.

- Beslenmeleri -

Genel olarak kaplumbağalar etçil ve otçul olarak beslenmeye uygun sindirim sistemine sahip hayvanlardır. Doğada böcek, solucan, üzüm, karpuz, domates, kıvırcık ve sarı çiçekli bitkileri yiyerek beslenirler. Deniz kaplumbağaları ise denizdeki hayvansal ve bitkisel gıdaları alırlar. Evde beslenen hayvanlara ise hazır yemler verilmektedir. İdeal bir rasyon (diyet) ise şöyledir;

% 77 Meyve ve sebze

% 20 Kıyılmış et

% 2 Vitamin ( Multi vitamin )

% 1 Kalsiyum Laktat

Yiyecek Tablosu

Kara kaplumbağası

Bataklık kaplumbağası

Tatlı su kaplumbağası

Bitkisel

Çayır, yabani ot, yonca, muz, kıvırcık

Kıvırcık, salata, bezelye, lahana

Hayvansal

Küçük çekirge, böcek, yağsız sığır eti

Kedi maması, yağsız sığır eti, su böcekleri

Ilave

Multi vitamin, bıçak ucu kadar multi vitamin ve iz elementler

- Hastalıklar -

Kaplumbağaların genel durumları

Gözler Parlak ve temiz

Bulanık, yapışkan veya çukurlaşmış, göz kapakları şiş ve kapalı

Deri Canlı, yarasız

Kuru, yaralı, kalınlaşmış, özellikle baş çevresinde kalınlaşma, pullaşma

Kabuk Sağlam, sert, çizgileri düzenli

Yumuşak, şekilsiz, yaralanma, pullanma, kalınlaşma

Arka kısım,kuyruk,kloaka Temiz

Gaita ile bulaşık, Kloaka dışarı çıkmış ve şiş

- Yaş tayini ve genel bakımları -

Kesin bilgiler olmamasına rağmen 3 yaşında bir kaplumbağa el ayasının 1/4 'ü kadardır. Her 3 yılda 1/4 el ayası büyüklüğünde gelişme gösterir. Kabuğun arka plaklarındaki izlerden yaklaşık yaş tayini yapılabilir.

Eğer sağlıklı bir kaplumbağanız olmasını istiyorsanız periyodik olarak Veteriner Hekime göstermek gerekir. Hayvanı zaman zaman tartmak, tek yönlü beslememek ve ara sıra vücudunu vazelinlemek gerekir.